Menopozal Dönemde Belirtiler
Dışarıdan hiçbir müdahale olmaksızın 40 yaş sonrası kadının menopoza girmesi, 12 ay boyunca hiç adet görmemesi, “doğal menopoz” olarak adlandırılır. Adet gören bir kadında yaşı ne olursa olsun herhangi bir jinekolojik nedenle cerrahi olarak yumurtalıkların 40 yaş sonrası çıkartılması durumunda ortaya çıkan tablo “cerrahi menopoz” olarak adlandırılır. Bu noktada vurgulanması gereken rahmi alınan ama yumurtalıkları alınmayan kadınların menopoza girmedikleridir. Rahmi alınan kadınlar adet göremezler ama yumurtalıkları işlev görüyorsa birazdan bahsedeceğimiz menopoz belirtilerini de göstermezler. Kadının herhangi bir nedenle (bu neden cerrahide, doğalda olabilir) yumurtalık fonksiyonlarını 40 yaş öncesi kaybetmesi durumunda ortaya çıkan durum “Erken Yumurtalık Yetmezliği” olarak adlandırılır. Tüm toplumda görülme sıklığı %1 civarındadır.
Menopozal dönemde kadında ortaya çıkan problemler erken ve geç olmak üzere ikiye ayrılır. Erken problemlerin bir bölümü yumurtalıklarda hormon üretimi durduğunda akut olarak, hemen ortaya çıkan belirtilerdir.
Erken Dönem Belirtiler:
-
Vazomotor belirtiler: En sık görülenleri biz jinekologların vazomotor belirtiler olarak adlandırdığımız sıcak basması, terleme, çarpıntı, sıkıntı hissidir. Hastayı son derece rahatsız eden bu belirtiler kadınların %70 kadarında görülür. Kadınların %20’sinde şiddetli sıcak basması ve terleme görülürken, %40-50’sinde orta ve hafif şiddette vazomotor belirtiler görülür. %30 kadında ise bu belirtiler ya hiç görülmez veya çok kısa ve hafif seyreder.
-
Psikolojik problemler: Sinirlilik hali, yaşamdan zevk almama ve depresyon menopozal dönemde sık görülen psikolojik problemlerdir. Özellikle tam da bu dönemde çocukların büyümesi, evlenmesi ve/veya iş sahibi olarak evden ayrılması kadını olumsuz yönde etkiler. Ortaya çıkan bu depresif tabloya “Boş Yuva Sendromu” adı verilir. Kadının adet görmemesi onu olumsuz yönde etkileyen diğer bir problemdir. Kadın doğurganlığını yitirdiğinde bu onu psikolojik açıdan olumsuz yönde etkiler.
-
Uyku düzeninde bozukluk: Kadınların %40-60’ında özellikle menopozal dönemin başlarında uyku düzensizlikleri sıktır. Kadın geceleri uyuyamamaktan veya çok yorgun hissederek sürekli uyumaktan şikayetçi olabilir.
-
Ürogenital yakınmalar: İdrar yaparken yanma hissi, genital bölgede kaşıntı ve yanma gibi belirtiler erken dönem belirtileri olarak kabul edilseler de sıklıkla menopoza girdikten 3 ile 4 yıl sonra ortaya çıkarlar.
-
Cinsel fonksiyonlarda bozukluk: Hem yaş hemde menopozal dönem kadının cinsel fonksiyonlarını olumsuz yönde etkiler. Yaşında ilerlemesiyle belli oranda istekte azalma görülür.
Menopozal dönemde ortaya çıkan bu “erken dönem” belirtiler aslında bazı değişimlerle beraberdir ve bu değişimler yukarıda bahsedilen psikolojik ve seksüel problemlerin ortaya çıkmasına katkıda bulunur. Östrojen hormonunun olmaması nedeniyle “kolojen” adını verdiğimiz ve cildin diriliğini sağlayan protein yapısındaki madde her yıl azalır.
Bu durum cildin kırışmasına ve kadının yaşlı bir yüze, vücuda sahip olmasına neden olur. Diğer taraftan östrojen hormonunun olmaması nedeniyle kadında erkeksi tipte bir yağlanma başlar. Kadınlar sıklıkla kilo almadıklarını veya çok dikkat etmelerine rağmen göbeklendiklerinden şikayet ederler. Bunun nedeni menopozal dönemle beraber kadında erkeksi tipte yağlanma ortaya çıkar, kadının kalçaları nispeten küçülür ve yağ dokusu karında toplanır. Bu nedenle kadına sürekli “göbekleniyor” gibi gelir. Menopozal dönemle birlikte kadın vücudunda ortaya çıkan bu değişimler nedeniyle kadın kendi görüntüsünden de hoşnut değildir ve özgüven kaybına uğrar. Bu durum kadının psikolojisi ve dolayısıyla cinsel yönden isteğini, arzusunu olumsuz yönde etkiler.
13 Ağustos 2012 tarihinde Süleyman Engin Akhan tarafından yayınlanmış ve 10 Ocak 2023 tarihinde de son güncelleme yapılmıştır.
